Ly hôn có yếu tố nước ngoài đã bị mất quốc tịch: Giải quyết thế nào?

Khi quốc tịch không còn, thủ tục ly hôn có còn theo quy định cũ?

Trong thực tế, có không ít trường hợp một bên vợ/chồng là người nước ngoài nhưng sau đó bị mất quốc tịch, hoặc không còn quốc tịch hợp lệ tại bất kỳ quốc gia nào (gọi là người vô quốc tịch). Điều này dẫn đến nhiều vướng mắc khi tiến hành ly hôn có yếu tố nước ngoài, chẳng hạn:

• Không biết ghi quốc tịch gì trong hồ sơ

• Không rõ tòa án nào có thẩm quyền xử lý

• Không biết liệu đây còn được xem là “yếu tố nước ngoài” nữa không?

Hãy cùng tìm hiểu hướng xử lý hợp pháp và đúng quy trình cho trường hợp đặc biệt này.

---

1. Người bị mất quốc tịch hoặc vô quốc tịch thì xử lý thế nào khi ly hôn?

Theo Luật Quốc tịch Việt Nam và các văn bản pháp lý quốc tế, người vô quốc tịch là người không mang quốc tịch của bất kỳ quốc gia nào. Việc mất quốc tịch có thể do:

• Tự nguyện từ bỏ quốc tịch

• Bị hủy quốc tịch do vi phạm pháp luật nước sở tại

• Không làm lại giấy tờ đúng hạn và bị thu hồi quyền công dân

Trong các vụ ly hôn, nếu một bên là người đã mất quốc tịch hoặc vô quốc tịch, thì:

• Họ vẫn có quyền ly hôn như công dân bình thường nếu đang cư trú hợp pháp tại Việt Nam.

• Tòa án sẽ xác định yếu tố nước ngoài dựa vào quá trình cư trú, hôn nhân được đăng ký tại đâu và giấy tờ còn lại.

2. Có còn được xem là “ly hôn có yếu tố nước ngoài” không?

Theo Điều 127 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, ly hôn có yếu tố nước ngoài là ly hôn có ít nhất một bên là:

• Người nước ngoài

• Người Việt Nam cư trú ở nước ngoài

• Cuộc hôn nhân được đăng ký ở nước ngoài

👉 Trong trường hợp người kia đã mất quốc tịch nhưng vẫn cư trú ở nước ngoài, hoặc hôn nhân được đăng ký ở nước ngoài, thì vẫn được xem là ly hôn có yếu tố nước ngoài.

Ngược lại, nếu người đó hiện đang cư trú ở Việt Nam lâu dài, không còn quốc tịch nào, và không có yếu tố nước ngoài nào khác (như tài sản hay con cái ở nước ngoài), thì tòa án có thể xác định đây là ly hôn trong nước.

3. Các giấy tờ cần bổ sung thay thế khi không có quốc tịch

Khi ly hôn người không có quốc tịch hợp lệ, việc chuẩn bị hồ sơ cần cẩn trọng hơn. Bạn nên bổ sung:

📌 Giấy xác nhận cư trú: Nếu người kia đang sống ở Việt Nam, cần có xác nhận của công an địa phương về địa chỉ cư trú thực tế.

📌 Giấy tờ tùy thân khác: Nếu không còn hộ chiếu, có thể thay bằng giấy tờ do đại sứ quán cấp (nếu vẫn còn quốc tịch), hoặc các giấy tờ nhân thân có hình ảnh, chữ ký.

📌 Giải trình về quốc tịch: Có thể viết bản tường trình/giải trình về lý do mất quốc tịch, kèm theo giấy tờ liên quan như văn bản từ chối quốc tịch, thư từ đại sứ quán, quyết định thu hồi quốc tịch nếu có.

📌 Xác nhận tạm trú dài hạn/tạm vắng: Trong trường hợp người kia không ở Việt Nam, cần bổ sung giấy xác nhận vắng mặt.

4. Thẩm quyền tòa án và cách ghi quốc tịch trong hồ sơ

📌 Về thẩm quyền:

• Nếu người mất quốc tịch đang cư trú tại Việt Nam: TAND cấp huyện nơi người đó cư trú sẽ giải quyết.

• Nếu người mất quốc tịch đang ở nước ngoài hoặc không xác định được địa chỉ: TAND cấp tỉnh nơi nguyên đơn cư trú sẽ thụ lý.

📌 Cách ghi quốc tịch:

• Nếu không rõ quốc tịch: Có thể ghi “Vô quốc tịch” hoặc “Không xác định quốc tịch”

• Nếu có giấy tờ chứng minh từng mang quốc tịch nước nào đó: có thể ghi “Đã mất quốc tịch [Tên nước]”

👉 Quan trọng nhất là phải thống nhất cách ghi trên đơn khởi kiện, tờ khai nhân thân và các giấy tờ liên quan, để tránh bị trả hồ sơ vì sai lệch thông tin.

---

Kết luận: Ly hôn với người mất quốc tịch – không khó nếu hiểu đúng luật

Việc ly hôn người mất quốc tịch nghe có vẻ rắc rối, nhưng nếu hiểu đúng quy định pháp luật và chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, thì vẫn có thể thực hiện nhanh chóng và đúng thủ tục như các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài thông thường.

✅ Hãy tham vấn luật sư chuyên ly hôn quốc tế, đặc biệt trong các tình huống nhạy cảm về quốc tịch, hộ tịch, cư trú và thẩm quyền.

---

Câu hỏi thường gặp

❓Ly hôn với người mất quốc tịch có được xem là ly hôn có yếu tố nước ngoài không?

✅ Có, nếu hôn nhân được đăng ký ở nước ngoài hoặc người đó đang sống ở nước ngoài.

❓Người mất quốc tịch có quyền ly hôn không?

✅ Có. Quốc tịch không ảnh hưởng đến quyền được ly hôn nếu có giấy tờ cư trú hợp pháp và đủ năng lực hành vi dân sự.

❓Không biết quốc tịch người kia thì ghi gì trong đơn ly hôn?

✅ Có thể ghi “vô quốc tịch” hoặc “đã mất quốc tịch [nếu biết]”, kèm theo giải trình rõ ràng.

Xem thêm các bài viết hỗ trợ:

• Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài năm 2025 – Hướng dẫn chi tiết từ A-Z

• Chi phí ly hôn có yếu tố nước ngoài hết bao nhiêu?

• Có nên thuê luật sư khi ly hôn có yếu tố nước ngoài? Ưu – nhược điểm

• Ly hôn có yếu tố nước ngoài và quyền nuôi con: Quy định mới nhất 2025