Ly hôn có yếu tố nước ngoài từng kết hôn đồng giới ở nước ngoài: Việt Nam có công nhận không?

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, nhiều người Việt Nam đã kết hôn đồng giới hợp pháp tại nước ngoài. Tuy nhiên, khi mối quan hệ hôn nhân đổ vỡ và một trong hai người muốn ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam, câu hỏi đặt ra là: Pháp luật Việt Nam có công nhận hôn nhân đồng giới không? Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết ly hôn trong trường hợp này không?

---

1. Pháp luật Việt Nam có công nhận hôn nhân đồng giới không?

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, cụ thể tại Điều 8, khoản 2:

“Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.”

Điều này có nghĩa là, pháp luật Việt Nam không công nhận hôn nhân đồng giới, dù mối quan hệ đó đã được đăng ký hợp pháp tại nước ngoài. Khác với việc cấm kết hôn đồng giới, quy định này chỉ dừng lại ở việc không công nhận về mặt pháp lý.

2. Trường hợp đã kết hôn hợp pháp ở nước ngoài: Có được ly hôn ở Việt Nam không?

Nếu một cặp đôi đồng giới đã đăng ký kết hôn hợp pháp tại quốc gia có luật cho phép (ví dụ: Mỹ, Canada, Hà Lan…), thì theo luật nước đó, mối quan hệ là hôn nhân hợp pháp.

Tuy nhiên, tại Việt Nam, vì không công nhận hôn nhân đồng giới, nên về nguyên tắc:

• Mối quan hệ hôn nhân này không có giá trị pháp lý tại Việt Nam.

• Tòa án Việt Nam không có thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài vì không công nhận sự tồn tại của hôn nhân.

3. Tòa án có giải quyết yêu cầu chấm dứt mối quan hệ không?

Trong thực tế, nếu một bên nộp đơn yêu cầu Tòa án Việt Nam giải quyết ly hôn, Tòa có thể từ chối thụ lý hồ sơ vì lý do không có quan hệ hôn nhân được pháp luật Việt Nam công nhận.

Tuy nhiên, nếu phát sinh tranh chấp liên quan đến:

• Tài sản chung được hình thành tại Việt Nam.

• Quyền nuôi con (nếu có con chung hợp pháp, nuôi con nuôi hoặc con được sinh theo thỏa thuận với bên thứ ba).

Khi đó, Tòa án có thể xem xét giải quyết tranh chấp theo dạng dân sự thông thường, không phải vụ án ly hôn.

4. Hướng xử lý phù hợp theo thực tiễn pháp luật

Trong trường hợp cần chấm dứt quan hệ hôn nhân đồng giới đã được đăng ký ở nước ngoài, người trong cuộc nên:

• Thực hiện thủ tục ly hôn tại quốc gia đã công nhận mối quan hệ hôn nhân đó, nếu vẫn còn cư trú hợp pháp hoặc có thể ủy quyền.

• Nếu không thể thực hiện ở nước ngoài, có thể yêu cầu công nhận hoặc ghi nhận tình trạng hôn nhân không hợp lệ tại Việt Nam để tránh rắc rối pháp lý về sau.

Ngoài ra, nếu tranh chấp tài sản hoặc con cái phát sinh tại Việt Nam, cần nộp đơn yêu cầu Tòa án Việt Nam giải quyết theo dạng tranh chấp dân sự, thay vì vụ án hôn nhân gia đình.

5. Hỗ trợ pháp lý đặc biệt cho trường hợp kết hôn đồng giới

Do tính chất phức tạp và nhạy cảm của các vụ việc liên quan đến hôn nhân đồng giới có yếu tố nước ngoài, người trong cuộc nên:

• Tham khảo ý kiến luật sư có kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật quốc tế và dân sự.

• Chuẩn bị giấy tờ, tài liệu chứng minh tình trạng mối quan hệ, nơi cư trú, tài sản… để có phương án xử lý hợp lý.

• Nếu cần, liên hệ với đại sứ quán hoặc cơ quan pháp luật nước ngoài để làm rõ hiệu lực của giấy tờ kết hôn và phương án ly hôn từ phía quốc gia đó.

---

Việc ly hôn giữa hai người đồng giới đã kết hôn hợp pháp ở nước ngoài nhưng muốn chấm dứt mối quan hệ tại Việt Nam không được xử lý như một vụ ly hôn thông thường. Tòa án Việt Nam sẽ không công nhận mối quan hệ này là hôn nhân hợp pháp, nhưng người trong cuộc vẫn có thể sử dụng các biện pháp pháp lý dân sự khác để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình về tài sản hoặc con cái.

Xem thêm các bài viết hỗ trợ:

• Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài năm 2025 – Hướng dẫn chi tiết từ A-Z

• Chi phí ly hôn có yếu tố nước ngoài hết bao nhiêu?

• Có nên thuê luật sư khi ly hôn có yếu tố nước ngoài? Ưu – nhược điểm

• Ly hôn có yếu tố nước ngoài và quyền nuôi con: Quy định mới nhất 2025