Ly Hôn Có Yếu Tố Nước Ngoài Khi Mất Năng Lực Hành Vi Dân Sự

Trong thực tế, có những trường hợp vợ hoặc chồng là người nước ngoài, nhưng do bệnh lý tâm thần hoặc rối loạn nhận thức, họ mất năng lực hành vi dân sự. Điều này đặt ra câu hỏi: nếu không còn đủ nhận thức và hành vi, có thể tiến hành ly hôn có yếu tố nước ngoài được không? Pháp luật Việt Nam giải quyết thế nào với trường hợp đặc biệt này?

---

1. Mất năng lực hành vi dân sự là gì?

Theo Bộ luật Dân sự Việt Nam, người được xác định là mất năng lực hành vi dân sự là người không thể nhận thức hoặc làm chủ hành vi do bệnh tâm thần hoặc bệnh lý khác. Việc xác định tình trạng này phải được Tòa án tuyên bố chính thức sau khi có kết luận giám định y khoa.

Nếu người kia là người nước ngoài, việc xác minh này có thể phức tạp hơn, nhất là khi không cư trú tại Việt Nam hoặc hồ sơ y tế không rõ ràng.

2. Có ly hôn được nếu người kia mất năng lực hành vi?

Câu trả lời là có thể, nhưng phải tuân theo trình tự đặc biệt. Cụ thể:

• Người còn lại có quyền đơn phương ly hôn nếu cuộc sống hôn nhân không thể tiếp tục.

• Tòa án vẫn có thể giải quyết, nhưng phải có người giám hộ hợp pháp đại diện cho bên mất năng lực.

Việc này nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người không đủ khả năng tự bảo vệ mình.

3. Cần có trưng cầu giám định y khoa

Để Tòa án chấp nhận giải quyết, cần có:

• Kết luận giám định pháp y tâm thần từ cơ quan y tế có thẩm quyền.

• Trong trường hợp người kia ở nước ngoài, có thể phải xác nhận y tế từ quốc gia sở tại, có hợp pháp hóa lãnh sự để sử dụng tại Việt Nam.

Tòa án có thể yêu cầu bổ sung giám định tại Việt Nam nếu có nghi ngờ về tính xác thực của hồ sơ.

4. Có cần người giám hộ hợp pháp?

Bắt buộc phải có người giám hộ đại diện cho người mất năng lực hành vi dân sự. Người này có thể là:

• Cha mẹ, con, người thân thích (nếu có tại Việt Nam).

• Tổ chức giám hộ được Tòa chỉ định, trong trường hợp không có người thân.

Người giám hộ sẽ tham gia quá trình tố tụng với vai trò bảo vệ quyền lợi cho người bị bệnh.

5. Tòa giải quyết theo thủ tục nào?

Trong những trường hợp đặc biệt này, Tòa án sẽ áp dụng thủ tục xét xử có người đại diện hợp pháp. Hồ sơ ly hôn cần bổ sung:

• Giấy xác nhận tình trạng pháp lý người nước ngoài (hộ chiếu, giấy tờ tùy thân).

• Hồ sơ y tế/giám định năng lực hành vi.

• Quyết định công nhận người giám hộ hợp pháp.

Tòa sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe, yêu cầu của người nộp đơn, và lợi ích chính đáng của cả hai bên để ra quyết định.

6. Những điều cần lưu ý để bảo vệ quyền lợi

• Nếu bạn là người xin ly hôn, hãy chuẩn bị chứng cứ đầy đủ về tình trạng tâm thần của người kia và chứng minh hôn nhân không thể duy trì.

• Trường hợp có con chung hoặc tài sản, vai trò người giám hộ rất quan trọng trong việc tham gia hòa giải, chia tài sản và quyền nuôi con.

• Nên có luật sư hỗ trợ, nhất là khi cần xử lý thủ tục giám hộ hoặc giám định ở nước ngoài.

---

Ly hôn khi một bên là người nước ngoài và mất năng lực hành vi dân sự là tình huống pháp lý nhạy cảm và phức tạp. Tuy nhiên, nếu thực hiện đúng trình tự, có đủ hồ sơ y tế và người giám hộ hợp pháp, Tòa án Việt Nam vẫn có thể giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.

Xem thêm các bài viết hỗ trợ:

• Thủ tục ly hôn có yếu tố nước ngoài năm 2025 – Hướng dẫn chi tiết từ A-Z

• Chi phí ly hôn có yếu tố nước ngoài hết bao nhiêu?

• Có nên thuê luật sư khi ly hôn có yếu tố nước ngoài? Ưu – nhược điểm

• Ly hôn có yếu tố nước ngoài và quyền nuôi con: Quy định mới nhất 2025